Bình đẳng – góc nhìn từ các bom tấn Hollywood

Chênh lệch về mức đãi ngộ, chênh lệch về cát xê cho mỗi vai diễn, nhiều nữ diễn viên ở Hollywood còn có ít cơ hội cũng như các vai diễn đa dạng như nam giới. Một số nữ diễn viên đã lên tiếng về bình đẳng giới trong đó có cả những ngôi sao nổi tiếng.

Phim Bạch Tuyết và gã thợ săn

Sự “thống trị”của phái mạnh

Mặc dù có đến hàng trăm phim ra mắt mỗi năm và mỗi phim đều có nam nữ diễn viên thuộc nhiều lứa tuổi tham gia nhưng chuyện Hollywood ưu ái cho nam diễn viên lại có lịch sử từ khá dài. Với hệ thống đề tài đa dạng nhưng phần lớn các bộ phim ăn khách lại tập trung nhiều ở thể loại hành động, phiêu lưu mạo hiểm, thảm họa thiên nhiên… Vì lẽ đó nên từ lâu các nam diễn viên mặc nhiên được coi là quan trọng. Trong các bảng thống kê thu nhập, hay thậm chí tổng kinh phí chi trả cho diễn viên trong một bộ phim, các nam diễn viên luôn có xu hướng nhận được nhiều ưu đãi cũng như nhận cát – xê cao hơn các bạn diễn nữ. Trong bộ phim Snow White & the Huntsman (Bạch Tuyết và gã thợ săn), nữ diễn viên nổi tiếng Charlize Theron đã lên tiếng đòi hỏi phải có sự công bằng về cát xê khi về độ hot, bề dày thành tích cũng như kinh nghiệm, tài năng diễn xuất của cô không có gì thua sút khi so sánh với nam diễn viên trẻ Chris Hemsworth. Ở một số bộ phim, dù mức độ cống hiến, phân đoạn tương đương nhau nhưng các diễn viên nữ luôn có xu hướng nhận được ít thù lao hơn các đồng nghiệp nam giới.

Ngoài chuyện thù lao thì cách xây dựng nhân vật cũng thường có sự thiên lệch, ưu ái dành cho phái mạnh. Nữ diễn viên da màu Michelle Rodriguez mới đây đe dọa sẽ bỏ vai trong phần tiếp theo loạt phim Fast and Furrious (Quá nhanh, quá nguy hiểm) nếu nhà sản xuất không thay đổi cách khắc họa hình ảnh phụ nữ trong phim. Cô đã viết trên Instagram rằng nhà sản xuất đối xử không tốt với nhóm nhân vật nữ. Trong bài viết của cô có đoạn: “Tôi hy vọng họ sẽ bày tỏ tình cảm tốt hơn với nhóm nhân vật nữ trong phần tiếp theo hoặc là tôi sẽ tạm biệt loạt phim này”. Trong cuộc phỏng vấn trên tờ Entertainment Weekly, cô cũng từng nói đã làm việc cùng nữ diễn viên Jordana, người vào vai em gái Dom Toretto, suốt 16 năm. Cô đếm được số lời thoại dành cho nhân vật này và chúng đều nhàm chán, thiếu sáng tạo. Phim chỉ tập trung câu chuyện cho phái mạnh mà bỏ lơ phái đẹp với những tình tiết nhạt nhòa, thiếu sự đầu tư. Cô tin rằng phụ nữ có thể làm được những điều đàn ông làm được và cần có tiếng nói độc lập cho phụ nữ.

Phim Quá nhanh, quá nguy hiểm

Gia tăng tính đa dạng

Nếu những người ủng hộ phái mạnh nêu lý do nam giới đa phần đảm nhiệm vai chính là những vai nguy hiểm, cần nhiều đến sự dũng cảm, xả thân để hoàn thành thì nữ giới cũng có thể nêu những ví dụ tương tự. Trong bộ phim Max mad (Max điên), nữ diễn viên Charlize Theron đã hy sinh ngoại hình gợi cảm khi vào vai nữ chiến binh Furiosa trọc đầu, cụt tay với gương mặt đen xạm. Cô đã có nhiều phân cảnh hành động dữ dội vượt xa cả Max (do nam diễn viên Tom Hardy đóng). Trong phim Quá nhanh, quá nguy hiểm nữ diễn viên da màu Michelle Rodriguez cũng có nhiều màn đua xe nguy hiểm không kém các bạn diễn nam. Trong bộ phim giả tưởng Avatar, con gái của tộc trưởng da xanh do Zoe Saldana thủ vai cũng bay lượn và chiến đấu oách không kém những nam đồng nghiệp. Nhiều diễn viên nữ không ngại đóng những phân cảnh khó, mạo hiểm để trở thành những đả nữ trên màn ảnh. Vấn đề là các biên kịch, đạo diễn, nhà sản xuất có tạo cho họ những cơ hội cũng như ghi nhận những cố gắng, nỗ lực của họ hay không?

Sau nhiều tiếng nói phản đối mạnh mẽ, một số biên kịch, đạo diễn, nhà sản xuất đã thay đổi cách tiếp cận khi xây dựng, trao thêm cho nữ giới nhiều cơ hội thể hiện trên màn ảnh. Bộ phim Luccy là một trong số không nhiều phim xây dựng hình ảnh nhân vật nữ là trung tâm trong một siêu phẩm hành động. Nữ diễn viên Jennifer Lawrence cũng được biết đến với nhiều cảnh hành động nguy hiểm trong loạt phim The Hunger Games (Đấu trường sinh tử). Ngược dòng lịch sử, nhiều nữ diễn viên như Halle Berry, Angelina Jolie hay Sandra Bullock cũng có nhiều vai diễn nguy hiểm với những pha hành động mãn nhãn không kém gì nam giới trong Miêu nữ, Bí mật ngôi mộ cổ hay Tốc độ. Thực tế, ngay cả những loạt phim hành động cũng không thể thiếu các vai diễn nữ trong vai trò cộng sự, đồng nghiệp hay đối thủ. Vậy tại sao diễn viên nữ luôn bị đối xử bất công so với nam giới từ cơ hội việc làm, sự đa dạng trong hệ thống nhân vật, mức đãi ngộ? Có lẽ câu trả lời nằm ở sự bất bình đẳng đã bám rễ ăn sâu từ ngàn năm hơn là những chứng minh, so sánh từ thực tế. Để từng bước phá bỏ sự bất bình đẳng, không chỉ có sự lên tiếng của các ngôi sao nữ mà rất cần các hiệp hội nghề nghiệp cũng như sự lên tiếng thường xuyên, liên tục của phái nữ trong cuộc chiến để đòi sự bình đẳng về cơ hội, việc làm, mức đãi ngộ và cả sự tôn trọng.

NGUYỄN XUÂN BÁCH

Nguồn: Tạp chí VHNT số 472, tháng 8-2021