“Chuyện Trà – Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt”

Chiều 29-12-2021, trong những ngày cuối năm bận rộn, Nhã Nam tổ chức buổi ra mắt cuốn sách “Chuyện Trà – Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt” của tác giả Trần Quang Đức. Vẫn phong thái làm việc nghiêm cẩn, công phu, văn phong sắc sảo như trong Ngàn năm áo mũ, nhưng thêm vào đó vẻ phóng khoáng, tươi mới từ những chuyến đi và những trải nghiệm riêng, Trần Quang Đức kể về một thức uống có lịch sử lâu đời của người Việt.

Chuyện Trà – Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt là cuốn cẩm nang về trà được viết dựa trên sự khảo chứng, đối chiếu với sử liệu Việt Nam, Trung Quốc và phương Tây. Không chỉ mang tính khảo cứu, cuốn sách là sự hài hòa giữa sử liệu và những suy ngẫm của tác giả về chuyện xưa, chuyện nay cùng những thế thái nhân tình qua lá trà.

Cuốn sách dẫn dắt độc giả đi từ Trà nguồn cội – giống cây, tên gọi, thú vui uống trà, lần lượt qua Trà mộc mạc, Trà hương sắc – từ lối uống cổ truyền dân dã đến những hình thái tinh xảo của trà, chậm rãi bước đến Trà thưởng thức – về cách pha hãm và dụng cụ trà, cuối cùng kết lại ở Trà tinh thần – những kết nối quanh chén trà. Phụ lục Thưởng trà giai phẩm tuyển và dịch những áng văn thơ hay viết về trà của người Việt là một tư liệu quý, thỏa mãn độc giả yêu trà và mong muốn tôn vinh trà Việt. Kết hợp tinh thần khách quan, cái nhìn phóng khoáng và giọng kể thâm trầm, Chuyện Trà đưa người đọc vào với thế giới trà một cách tự nhiên và khiến ta quyến luyến mãi trong thế giới dung dị đó.

Như được nghe qua hàng ngàn câu chuyện về tách trà của cha ông, Chuyện Trà giúp độc giả biết thêm về lịch sử của trà ở Việt Nam thông qua những sử liệu chi tiết mà tác giả thu thập được, cùng với đó làm rõ thêm bằng những kiến giả, so sánh với lịch sử trà ở Trung Hoa. Những câu chuyện thú vị về kỹ thuật pha chế cùng cách thưởng trà của cha ông ta cũng được Trần Quang Đức kể lại thật hấp dẫn. Không chỉ dừng ở việc cung cấp kiến thức, tác giả còn tuyển chọn những câu chuyện của người xưa thưởng trà, có thể kể đến như Nguyễn Trãi, Lê Hữu Trác, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phạm Đình Hổ, Cao Bá Quát… Câu chuyện của những nhân vật đặc biệt này khiến Chuyện Trà thêm phần đặc sắc.

Tác giả Trần Quang Đức chia sẻ: “Chuyện Trà được tôi khởi thảo vào đầu năm 2020, trong đợt giãn cách xã hội đầu tiên diễn ra trong cả nước. Sau nửa năm, cuốn sách bị tạm gác do tình hình dịch bệnh trong nước tạm thời được khống chế, việc dạy việc nhà choán hết thời gian. Tới tháng 5-2021, khi đại dịch lại hoành hành khắp Bắc Nam, tôi lánh vào Đà Lạt để tập trung hoàn thành cuốn sách. Chuyện Trà là tập hợp những câu chuyện lịch sử xoay quanh trà Việt sau khi được khảo chứng, đối chiếu với sử liệu. Nội dung bao quát từ chè tươi tới trà sao sấy, ướp hương; từ cách uống trà với gừng đun bằng nồi cho tới lối trà chuyên với trà cụ tươm tất; từ trà Việt Nam tới trà Trung Quốc; từ trà Thiền đạo tới thơ phú văn chương. Mặc dù cố gắng khảo cứu khách quan, song xét đến cùng, vẫn không thể khẳng định hết thảy câu chuyện trình bày đều là sử thực, cho nên Chuyện Trà chỉ nên coi là những câu chuyện được kể lại có chứng lý nhất trong khả năng của tác giả mà thôi”.  

Trần Quang Đức sinh năm 1985 tại Hải Phòng. Năm 2013, Ngàn năm áo mũ – công trình đầu tiên của anh được xuất bản, bổ sung những nét phác họa chi tiết hơn vào khoảng trống mờ nhạt mênh mông của lịch sử trang phục Việt Nam, đồng thời thổi một luồng gió mới, góp phần thúc đẩy phong trào cổ phục cũng như cổ phong trên cả nước. Anh đồng thời là dịch giả của các tác phẩm Trà kinh (2008), Chuyện tình giai nhân (2011) và Trường An loạn (2012). 

HỒNG VÂN