Tinh xảo mỹ nghệ tre

Thời gian gần đây, nhiều du khách đến Hội An (tỉnh Quảng Nam) rất thích tham gia chương trình khám phá làng quê. Họ tận mắt xem phong cảnh làng mạc, sông nước hữu tình, đời sống sinh hoạt thú vị của cư dân ngoại vi phố cổ rất thú vị. Nhiều hoạt động du lịch hấp dẫn như thăm cơ sở chế biến nước mắm truyền thống Tư Tài, nhà dừa độc đáo thôn Thanh Tâm Đông, bơi thúng chai tham quan rừng dừa Bảy Mẫu, hóng mát ở bến Hói Lăng, cồn Tiến, cửa Đại, cồn Nhàn… Nhưng ấn tượng hơn cả là đến tham quan căn nhà kỳ thú của lão nông Võ Tấn Mười (73 tuổi, trú tại tổ 2, thôn 2, xã Cẩm Thanh). Từ trong nhà ra tới ngoài vườn, ông treo rất nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ bằng tre độc đáo, tinh xảo.

Lão nông Võ Tấn Mười vốn là bộ đội của Mặt trận 4 Quảng Đà, phục viên năm 1976. Ông có thâm niên hơn 50 năm trong nghề tranh tre dừa nước. 14 năm gần đây, ông mày mò, tỉ mẩn chế tác hàng thủ công mỹ nghệ bằng nguyên liệu tre. Nhờ đôi tay khéo léo, ông đã làm ra những sản phẩm độc đáo từ gốc tre, trối tre, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch tại phố cổ Hội An. Đó là những bộ salon làm từ gốc tre, trối tre uốn lượn như rồng bay phượng múa. Các dụng cụ trang trí mỹ thuật bằng tre được chế tác rất công phu như: vỏ đựng các chai rượu Tây, đèn ngủ, tôm càng…

Đặc biệt, ông cùng 2 người con là Võ Tấn Tân và Võ Tấn Phong đã chế tác ra chiếc điện thoại bàn giả cổ bằng tre. Sản phẩm này đã đoạt giải ba tại cuộc thi sáng tác sản phẩm lưu niệm TP.Hội An lần thứ 2 năm 2011. Bên cạnh đó, phải kể đến cây đàn guitar bề ngoài trang trí bằng tre hay chiếc xe đạp bằng tre…

Một trong những sản phẩm mới mà ông Mười đang dành nhiều công sức sáng tạo là chiếc giường đóng bằng gốc tre. Đến nay, ông đã làm được trên 10 chiếc, diện tích 2,5m x 2m hoặc 2,1m x 1,6m. Để làm ra mỗi chiếc giường như vậy, ông sử dụng 8 gốc tre cùng kích cỡ, hình thù tự nhiên. Giường gốc tre rất bền vì làm bằng tre ngâm nên không sợ bị mối mọt ăn, nằm lại rất êm và mát.

Tiếng tăm của ông Mười gốc tre được khá nhiều người, nhiều nơi biết đến. Mới đây, theo đề nghị của ngành chức năng, ông xây dựng ngôi nhà lưu trú hết sức độc đáo, từ ngoại đến nội thất đều làm bằng tre (vách, cửa, bàn ghế, giường nằm, đèn ngủ, tủ đứng, điện thoại, đàn guitar…) với số tiền chỉ hơn 250 triệu đồng. Ngôi nhà này được đưa vào phục vụ du lịch theo dạng homestay (du khách ở và sinh hoạt chung nhà với người dân).

Nhờ cần cù chịu khó và đôi tay khéo léo, những gốc tre, trối tre đã được ông biến thành những vật dụng, sản phẩm hữu ích, có giá trị cao. Ông cho biết ghế salon bằng tre có 3 loại, thời gian hoàn thành một bộ từ 2-3 tháng, tùy theo từng loại, giá từ 7-12 triệu đồng/bộ. Đèn ngủ thì có nhiều loại với giá vài trăm ngàn đồng một chiếc. Còn giường gốc tre, mỗi chiếc ông mất 1 tháng gia công, giá bán 4 triệu đồng/chiếc.

Nói về bí quyết làm nghề, ông chỉ dẫn tận tình: “Nguyên liệu dùng để chế tác các loại hàng là tre đặc, tre không gãy ngọn, đích thân tôi lặn lội về các miền quê trong tỉnh tuyển chọn, tìm mua và mang về ngâm trong nước lợ khoảng 1 năm, sau đó để khô hoàn toàn rồi mới xử lý chống mọt, nứt, bể…”.

Hiện nay, dù cao tuổi nhưng ông vẫn say mê với nghề. Do có tay nghề cao nên các ngành chức năng nhờ ông truyền nghề lại cho lớp trẻ và được ông vui vẻ nhận lời: “Tôi mong muốn nghề mỹ nghệ tre sẽ không bị mai một và ngày càng có nhiều bạn trẻ học nghề một cách tâm huyết để có thể làm ra các mặt hàng vừa có tính thẩm mỹ cao, vừa bền chắc và thân thiện với môi trường”.

Hiện nay, sản phẩm của gia đình ông làm ra không kịp bán. Ông rất vui khi hàng thủ công mỹ nghệ bằng tre của mình theo chân du khách đến mọi miền đất nước và ra cả nước ngoài, góp phần đa dạng thêm các sản phẩm du lịch cho phố cổ Hội An.

Nguồn : Tạp chí VHNT số 376, tháng 10-2015

Tác giả : TIÊN SA